Sıcak Dövmede Hasar Mekanizmaları
Isıl Yorulma: 1. Bölge
Isıl yorulma çatlakları soğuma ısınma çevrimi nedeniyle, yani genleşme büzülme nedeniyle oluşur. Soğutmalı kalıplarda sık karşılaşılır. Tokluğu yüksek VEXtra kalite, VAR yada ESR görmüş kalıp çelikleri tavsiye edilir.
Sıcak Aşınma: 2. Bölge
Malzeme akışı ve sıkışan gaz çıkışı sırasında oluşan sürtünmenin etkisidir. Sertiliği yukarı çekmek ve nitrasyon, kaplama yapmak gerekir ama ancak tokluğu yüksek kalıp çeliklerinin üzerine.
Çökme 3. Bölge
Uzun temas süresi nedeniyle yumuşayan, sertliğini kaybeden bölgelerde öncelikle ortaya çıkar. Bu bölgeler yumuşayınca sıcak aşınma da üstüne gelir. Meneviş direnci yüksek kalıp çelikleri kullanılmalıdır. Genellikle hatalı (aşırı ve kalıp ile doğrudan temas eden şaloma gibi) önısıtma bu sorunu besler.
Kırılma 4. Bölge
Derin ve keskin köşelerin, küçük radüslerin olduğu parçaların kalıplarında karşılaşılır. Tokluğu yüksek VEXtra kalite, VAR yada ESR görmüş kalıp çelikleri tavsiye edilir. Kırılmaya müsait bölgeleri geçme yapınız.
Aluminyum Ekstrüzyon Kalıplarında Hasar Mekanizmaları
Sıcak Aşınma (1)
Ekstrüzyonda en çok karşılaşılan hasar mekanizmasıdır ve profil kalınlığının/ağırlığının artmasına yol açtığı gibi profil yüzey kalitesini de belirler. Daha yüksek sertlik ve meneviş direnci yüksek, sıcak akma mukavemeti yüksek takım çelikleri kullanımı kalıplarda aşınmayı azaltır. Ancak sertliği ve sıcak mukavemeti yükseltirken çatlamaları engellemek için tokluğu yüksek çelikler kullanılmalıdır: SIRIO ESR, 2367 Mod VEXtra yada 2344 VEXtra gibi. Ancak burada nitrasyon ve kaplama yüzey işlemleri ile çözüm çok daha kolaydır.
Çökme (2)
Özellikle köprülü ve dilli kalıplarda sık karşılaşılan sorundur. Özellikle küçük preslerde büyük profil basarken sorun artar. Sertliği ve Mukavemeti (sıcak) yüksek çelikler kadar tokluğu da yüksek çelikler kullanılmalıdır: SIRIO ESR, 2367 Mod VEXtra yada 2344 VEXtra gibi. Tokluğu ne kadar yüksek Çelik seçerseniz sertliği yani mukavemeti de o kadar yükseltebilirsiniz ısıl işlemde.
Çatlama (3)
Genellikle önce çökme görülür ve arkasından köprüler çatlar, diller kopar. Bu yüzden Çökme, plastic deformasyonu geciktiren önlemlerle ayn I önlemleri almak gerekir. Sertliği ve Mukavemeti (sıcak) yüksek çelikler kadar tokluğu da yüksek çelikler kullanılmalıdır: SIRIO ESR, 2367 Mod VEXtra yada 2344 VEXtra gibi.
Dr. Müh. Aziz Hatman, PhD.
